محمدعلی بن ابوطالب متخلص به حَزین و معروف به شیخ علی حزین ملقب به علامه ذوالفنون

در سال ۱۱۰۳ قمری در اصفهان زاده شد. او از تبار زاهدی ها و نوادگان شیخ زاهد گیلانی است. از استادان حزین می‌توان به اشاره کرد.

او جهانگرد و همچنین دانشمندی جانورشناس بود.[۱] وی همچنین از آخرین شاعران بزرگ سبک هندی بود. از آثار او می‌توان به تذکره شعرا، دیوان اشعار، صفیر دل و حدیقه ثانی در برابر حدیقه سنایی و تذکارات العاشقین در برابر لیلی و مجنون اشاره کرد. تذکره حزین لاهیجی با سبکی ساده و پخته به نگارش درآمده‌است.

حزین در کتاب تاریخ خود به نام "زندگی شیخ حزین به قلم خود او" وضعیت اصفهان در زمان حمله افغانان و نیز اشغال ایران بوسیله ترکان عثمانی را شرح می‌دهد.

زندگی

 

یادبود کنگره بزرگداشت

حزین لاهیجی در سال ۱۱۴۶ق به هند رفت و در سال ۱۱۸۱ق در حدود هفتاد و هشت سالگی در بنارس درگذشت و در همان شهر دفن شد.

حزین لاهیجی از ترس نادرشاه به هندوستان رفت و تا پایان در هند زندگی کرد. سکونت محمدعلی حزین لاهیجی در نوزده سال آخر زندگی خود در بنارس که تحت حکومت بود، از رویدادهای مهم در حیات فرهنگی، مذهبی و ادبی این شهر است. آرامگاه او - که مدفن نیز در جوار آن است - در بنارس زیارتگاه مهمی است که زوار آن، علاوه بر شیعیان، سایر مسلمانان نیز هستند. حضور حزین و درسهای او در ترویج و اشاعة تشیع در آن سامان نقش بسیار مهمی داشت.[۲]

بخشی از سروده‌های او به زبان فرانسه نیز ترجمه شده‌است.[۱]

منابع

• کریمی، یوسف، زندگی‌نامهٔ مشهورترین شاعران ایران، تهران: ۱۳۸۵، ص۱۶۳.

1.  دولت نادر شاه افشار ترجمه حمید مومنی
2.  دانشنامه جهان اسلام، به نقل از منابعی قدیمی‌تر: (بهبهانی، ص ۲۴؛ کُل، ص ۵۱-۵۲؛ بهگوان داس هندی، ص ۵۲) و (گلچین معانی ، ۱۳۶۳ ش؛ رضوی، ج ۲، ص ۱۱۴)

توضیحات دیگر در ادامه مطلب...

ای وای بر اسیــری کز یاد رفته باشــد

در دام مـانده باشـد صیـاد رفتـه باشـد

آه از دمــی که تــنها با داغ او چو لاله

درخون نشسته باشم چون باد رفته باشد

دیشب صدای تیشه از بیستـون نــیامـد

شاید به خواب شیرین فرهاد رفته باشد

خونش به تیـغ حســرت یارب حلال بادا

صیدی که از کمندت آزاد رفتـه باشــد

از آه درد نــاکـی سـازم خـبـر دلـت را

 وقتی که کوه صبرم بر بـاد رفته باشـد

رحــم است بر اسیری کـز گرد دام زلفـت

 با صد امـیدواری نـاشـاد رفتــه باشـــد

شـادم که از رقـیبـان دامن کشـان گذشتـی

گو مشت خاک ما هم بر باد رفته باشـد

پرشور از حزین است امروز کوه و صحرا

مجنون گذشتـه باشـد فرهـاد رفتـه باشـد

حزین لاهیجی